Türkiye’nin İklim Kanunu Teklifi: Sıfır Emisyon Hedefine Giden Yolda Önemli Adımlar
Türkiye, iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir adım atarak İklim Kanunu Teklifini TBMM Başkanlığına sundu. Bu teklif, Türkiye’nin 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmasını sağlamak amacıyla hazırlandı. Teklif, sera gazı emisyonlarının azaltılması için kapsamlı bir çerçeve sunuyor ve “Adil geçiş”, “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)”, “Gönüllü karbon piyasaları” gibi önemli kavramları içeriyor.
Teklifin Kapsamı ve Önemi
İklim Kanunu Teklifi, yalnızca sanayi sektörünü değil, aynı zamanda şehirleri, tarımı, hayvancılığı ve yeşil alanları da kapsayan bütünsel bir yaklaşım sunuyor. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerin, bu kanun kapsamında alınacak tedbirlere uyması zorunlu olacak. Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda ülkenin kalkınma önceliklerine göre şekillenecek.
Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve Karbon Piyasası Kurulu
Teklifin önemli bir bileşeni olan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından kurulacak. Bu sistem, doğrudan sera gazı emisyonlarına neden olan işletmelerin, emisyon izinleri almasını zorunlu kılacak. İşletmeler, yıllık sera gazı emisyon değerlerine göre tahsisat tesliminde bulunacak. Bu uygulama, işletmelerin emisyonlarını kontrol altında tutmalarını sağlayacak.
Karbon Piyasası ve Teşvikler
Karbon Piyasası Kurulu, ulusal tahsisat planını onaylayacak ve ETS kapsamında hangi oranda denkleştirme işlemlerinin kullanılabileceğine karar verecek. Ayrıca, iklim değişikliği ile mücadele eden kamu kurumları ve özel sektör şirketleri için çeşitli teşvikler sağlanacak. Bu teşvikler, yeşil finansman ve sigorta mekanizmalarının geliştirilmesini de kapsayacak.
İklim Değişikliği ile Mücadelede Yenilikçi Yaklaşımlar
Teklif, ayrıca karbon yakalama ve depolama teknolojileri ile hidrojen teknolojisi gibi yenilikçi yaklaşımları da destekleyecek. Çölleşme ve erozyonla mücadele etmek amacıyla orman dışı alanlarda oluşturulan yutak alanlarının sürdürülebilir yönetimi sağlanacak. Bu bağlamda, tüm eğitim düzeylerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi, yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar yapılacak.
İdari Yaptırımlar ve Cezalar
Kanun teklifinin uygulanmasında, yükümlülüklere uymayanlara çeşitli idari yaptırımlar ve cezalar öngörülüyor. Bu yaptırımlar arasında:
- Tek bir fiil için uygulanabilecek en yüksek idari para cezası 50 milyon TL olacaktır.
- ETS piyasasında piyasa bozucu davranışlarda bulunan gerçek kişiler için 2 milyon TL, tüzel kişiler için 20 milyon TL ceza uygulanacaktır.
- Doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon raporu bulunmayan işletmelere 1 milyon – 10 milyon TL arasında idari para cezası kesilecektir.
- ETS kapsamında tahsisatlarını 3 yıl üst üste yerine getirmeyen işletmelerin sera gazı emisyon izni iptal edilecektir.
Sonuç: Türkiye’nin Karbon Salınımını Azaltma Stratejisi
Türkiye, İklim Kanunu Teklifi ile birlikte iklim değişikliği ile mücadelede kararlı adımlar atmaya devam ediyor. Bu teklif, hem çevresel sürdürülebilirliği sağlamak hem de uluslararası standartlarla uyumlu bir şekilde karbon salınımını azaltmak için kritik bir öneme sahip. Türkiye’nin net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda atacağı adımlar, gelecekteki iklim politikalarının şekillenmesinde belirleyici rol oynayacaktır.
