Milli Muharip Uçak Projesi İçin TUSAŞ ile HAVELSAN’dan İş Birliği

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir yaptığı yazılı açıklamada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele sürecinde de savunma sanayi sektörünün MMU geliştirme çalışmalarını hız kesmeden sürdürdüğünü aktardı. Demir, MMU geliştirilme çalışmaları kapsamında TUSAŞ ile HAVELSAN’ın iş birliğine imza attığını belirtti.

TUSAŞ ile HAVELSAN’ın iş birliğiyle, yazılım geliştirme, simülasyon, eğitim ve bakım simülatörleri gibi birçok çalışma gerçekleştireceğine işaret eden Demir, “MMU’nun Geliştirilmesi Projesi tamamlandığında ülkemiz dünyada ABD, Rusya ve Çin’den sonra 5’inci nesil bir muharip uçağı üretebilecek altyapı ve teknolojiye sahip ülkeler arasında yer alacak.” değerlendirmesinde bulundu. TUSAŞ ve HAVELSAN arasındaki iş birliği, gömülü eğitim/simülasyon, eğitim ve bakım simülatörleri ve çeşitli alanlarda verilecek mühendislik desteği (Virtual Test Environment, proje seviyesi yazılım geliştirme ve siber güvenlik) konularını kapsıyor.

Yazılım Çalışmaları Başlıyor

Tehdit şekilleri ve seviyeleri değiştikçe, harekât ortamı ve üstünlük mücadelesi de değişmektedir. Halihazırda birçok ülkenin envanterinde bulunan 4’üncü ve daha eski jenerasyon uçaklar (F-16, F-18, EFA, vb.) zaman içerisinde yerlerini 5’inci Nesil olarak tanımlanan hava sistemlerine bırakacak ve söz konusu tehditlere karşı ülkelerin güvenliklerinin sağlanmasında kritik öneme sahip olacaklardır. Sahip oldukları ileri teknoloji ile 5’inci Nesil uçaklar, diğer uçaklar tarafından yerine getirilemeyen pek çok yeni görevler de dâhil olmak üzere, her görevi başarıyla yerine getirebilen çok rollü savaş uçaklarıdır.

Bu kapsamda ön plana çıkan en kritik kabiliyetlerin başında “Ağ Destekli Yetenek-(ADY)” gelmektedir. Bu tanımı biraz daha açmak gerekirse; ADY, harekât alanındaki resmin karar vericiler tarafından bütünüyle farkında olunması, iletişim ve komuta hızının artırılması, gerektiğinde harekât temposunun yükseltilmesi, sahip olunan gücün teksif edilerek etkili kullanılması, bekanın sağlanması ve harekât sahasındaki diğer platformlarla senkronizasyonun sağlanması maksadıyla; algılayıcıların, karar vericilerin ve silah sistemi kullanıcılarının ağ altyapıları ile birbirlerine irtibatlanarak muharebe gücünün artırılmasını sağlayan bilgi üstünlüğüne dayalı bir harekât konseptidir. Özetle bilgiyi ve bilginin bir güç olarak kullanımını esas almaktadır. Günümüz 5’inci Nesil platformlarında bilginin toplanması, değerlendirilmesi ve uygun vasıtalarla karar vericilerin önüne konulması çok güçlü bir yazılım ve altyapı gerektirmektedir. 20 milyon satırdan fazla yazılımın üzerinde koşacağı, yüzlerce modül yazılımının birlikte çalışacağı Milli Muharip Uçak da (MMU) 5’inci Nesil uçak olması ve yukarıdaki fonksiyonları da yerine getirecek olması nedeniyle “uçan bilgisayar” olarak nitelendirilmektedir.

MMU ile birlikte Hava Kuvvetleri Bilgi Sisteminin (HvBS) bazı kabiliyetlerinin yenilenerek MMU’ya ve günümüz teknolojilerine uygun olarak uyarlamalar yapılması gerektiğini öngörüyoruz. Halen mevcut sistemleri HvBS üzerinden destekleyen Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda HAVELSAN mühendisleri günlük operasyonlardan gelen geri beslemeler ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda sürekli olarak HvBS yazılımlarında güncellemeler yapmaktadır. Bu sayede 2007 yılından itibaren canlı kullanımda olan HvBS’ye Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine yeni giren silah ve teçhizat dahil edilerek harekat ve lojistik yönetim faaliyetleri sürdürülmektedir.

HvBS yazılımlarında teknolojik ve operasyonel ihtiyaçlar doğrultusunda aşağıda bir kısmı verilen konular üzerinde çalışmalar bir plan dahilinde gerçekleştirilmektedir.

•  Akıllı Karar Destek Sistemleri,
• Yapay Zeka ve Makine Öğrenme Destekli Planlama,
• Dinamik Tedarik Zinciri Yönetimi,
• Artırılmış Gerçeklik Destekli Bakım Onarım,
• Yapay Zeka algoritmaları ile arıza tahminlerinin yapılması,
• Görüntü işleme yeteneği ile hedef tespiti,
• Uçuş rotalarının analizi.

HAVELSAN uçuş ve bakım eğitimi simülatörleri konusunda dünyada lider firmalar arasında yer almaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne hava, kara, deniz ve denizaltı platformları için simülatör ürünleri sunmaktadır. F-16 simülatörü geliştirme tecrübesi ile muharip uçaklara yönelik önemli altyapı kazanmış olan HAVELSAN’ın Milli Muharip Uçak Projesi’nde de eğitim konseptini oluşturup, simülatörleri kullanıma hazır hale getirecek kabiliyeti mevcuttur.

HAVELSAN, savunma ve taarruz yetkinliklerinin operasyonel anlamda artırılması için “Savaştığın gibi eğitim yap” hedefinin en üst noktası olan canlısanal-simüle eğitim konseptini destekleyebilecek kabiliyettedir.

Bunlara ilaveten, HAVELSAN’ın farklı projeler için halihazırda kullanmakta olduğu Milli Taktik Çevre Simülasyonuna (MTÇS) yapay zeka kabiliyetlerinin entegre edilmesiyle, pilota gerçek zamanlı olarak değişen taktik şartlar için en ideal planlamanın sunulması sağlanabilecektir. Gelecekte MMU’nun ilk uçuşuna yönelik ihtiyaç duyulacak simülatörden başlayarak envantere girdikten sonra eğitim faaliyetlerinde kullanılmak üzere değişik tiplerde uçuş ve bakım eğitim simülatörleri ihtiyacının bulunduğunu öngörüyoruz. Bu kapsamda tam görev simülatörleri, silah ve taktik eğiticileri, uçuş eğitim cihazları geliştirilebilir. Bununla birlikte, bilgisayar tabanlı eğitim kapsamında pilotlara ve bakım personeline yönelik eğitim içeriklerinin hazırlanarak akıllı sınıflarda ve değişik multimedya cihazlar üzerinde verilebileceği bir altyapı da tesis edileceği öngörülmektedir.

Kaynak: DefenceTurk