TSK’nın ihtiyaçlarını karşılamak üzere TUSAŞ tarafından başlatılan, F-16 uçaklarının yerini alması planlanan Milli Muharip Uçak (MMU) Projesi tüm hızıyla devam ediyor.
Bu proje ile yerli teknolojilerin azami oranda kullanımı ile Türk Hava Kuvvetlerinin modern savaş uçaklarına sahip olması hedefleniyor. Tümü yurt içi imkânlarla tasarlanan uçak tamamlandığında dâhili silah yuvası, yüksek manevra kabiliyeti, artırılmış durumsal farkındalık ve sensör füzyonu gibi birbirinden güçlü birçok özellikle birlikte gökyüzündeki yerini alacak. Sensör füzyon kabiliyeti sayesinde, platform üzerine entegre edilmiş farklı sensörlerden alınan veriyi, füzyonlayarak pilota sunacak olan hava aracı ile pilotun üzerindeki yük azalacak ve pilot, her şartta en iyi kararları alacak.
5. nesil özellikleri sayesinde günümüzün modern muharebe sahasında Türk Hava Kuvvetlerinin gücüne güç katacak olan uçak ile birlikte elektro optik, radyo frekansı, mikro işlemciler, ileri kompozit malzeme vb. alanları için gerekli olan birbirinden önemli teknolojiler ise ülkemizde yerli kabiliyetlerle geliştirilecek. Ülkelerin tasarlamak ve hayata geçirmek için büyük bir mücadele verdiği düşük görünürlük özelliğine de sahip olacak olan MMU, günümüzün muharip hava ortamında kabiliyeti yüksek bir caydırıcı bir unsur olarak birçok başarıya imza atacak. Düşük görünürlük kabiliyeti ile hava platformlarının radar ve ısı güdümlü füzeler tarafından algılanabilirliğinin düşürülmesinin amaçlanırken, uçak bu özelliği ile muadillerinden sıyrılacak.
Düşük görünürlük özelliği için yürütülen çalışmalar
Havacılık sektörünün en çarpıcı gelişmelerinden biri olan düşük görünürlük özelliğini uçağa kazandırmak için TUSAŞ yürüttüğü tüm çalışmalarda, Düşük Görünürlük Mühendislik (Elektromanyetik ve İz Analizi) birimi önderliğinde, MMU projesinde görev yapan tüm arkadaşlara önemli sorumluluklar üstleniyor. Düşük görünürlük kabiliyeti, platform tasarımından bağımsız olarak elde edilemezken, tüm çalışmaların ana tasarım faaliyetlerine entegre olarak sürdürülmesi gerekiyor. Platformun, hava alığı, kuyruk takımı ve motor egzoz gibi unsurlarının tamamı ilgili mühendislik ekiplerinin destekleriyle gerçekleştiriliyor. MMU Genel Müdür Yardımcılığı bünyesinde kurulan ve 18 kişinin yer aldığı Düşük Görünürlük Mühendislik birimi, MMU platformu tasarım faaliyetlerini desteklerken bir taraftan da tasarımı olgunlaştırmaya, geçerli kılmaya yarayan yazılım ve ölçüm altyapılarını oluşturmaya devam ediyor.
Ekip, bilgisayar ortamında uçağın benzetim modelini oluştururken, geliştirdikleri hesaplamalı elektromanyetik yazılımları ile uçağın radar dalgalarına karşı tepkisini belirliyor. MMU’nun düşük görünürlük özelliğine sahip olması için hem analiz hem de test süreçlerini kapsayan uçak geometrisini içeren sistem, alt sistem ve malzeme araştırmaları ve optimizasyonları için gerekli çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Sürdürülen çalışmalar çerçevesinde TUSAŞ’a tıpkı MMU’ya olduğu gibi birçok yetkinlik kazandırılıyor. Yerli ve millî imkânlarla hayata geçirilecek olan proje ile TUSAŞ yeni merkezleri ile havacılık sektörüne yön vermeye hazırlanıyor.
MMU ile TUSAŞ’a kazandırılan yenilikler
Proje kapsamında, çözülmesi hedeflenen problemin büyüklüğü ve bilinmeyen sayısının çokluğuna istinaden TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil’in girişimleri ile ülkemizin en büyük bilgisayar altyapılarından biri TUSAŞ’ta kurulurken, bilgisayar ortamındaki benzetim modellerinin laboratuvar ortamında gerçekleştirilen ölçümlerle doğrulanması için özgün olarak geliştirilen maliyet etkin yöntemlerle uçağa ait kritik komponentlerin tam boy veya ölçekli modellerinin üretimine devam ediliyor.
Radar Kesit Alanı (RKA) ölçümleri TÜBİTAK BİLGEM iş birliğinde Gebze Laboratuvarı’nda yapılırken, TUSAŞ ,RKA test altyapısını devreye almak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu tesiste nihai MMU platformlarının yanı sıra millî olarak geliştirilen diğer hava platformlarının ölçümlerinin de yapılması planlanıyor. MMU kapsamında gerçekleştirilen ölçüm altyapısı, radar soğurucu malzeme geliştirme projeleri ve benzetim yazılımları ülkemize düşük görünürlük alanında önemli kabiliyetler ve katma değer kazandıracak.
Ayrıca, görünürlük özelliği kapsamında, platform ve alt bileşen seviyesinde analiz ve test faaliyetlerinin de hayata geçirilmesi planlanıyor. Hâlihazırda komponent bazlı, yüksek yansımaya sebep olabilecek ve uçağın düşük görünürlük karakteristiğini doğrudan etkileyecek, bilgisayar destekli elektromanyetik benzetimler ve bu benzetimleri destekleyecek testler için çalışmalar yürütülüyor. Milli imkânlarla sistem, alt sistem ve malzeme testlerinin gerçekleştirilebilmesi için büyük bir çalışma yürütülüyor.
Yeni test merkezleri kurulacak
MMU projesi kapsamında, EMI/EMC Testleri Tesisi (SATF Shielded Anechoic Test Facility), Yıldırım Test Tesisi ve Yakın Alan RKA Ölçüm Tesisi (NFRTF Near Field RCS Test Facility) adını verdiğimiz üç büyük tesisin kurulması ve önümüzdeki birkaç yıl içerisinde aktif olarak hizmet vermeye başlaması için de çeşitli çalışmalar büyük bir hızla sürdürülüyor. Bu tesisler ile birlikte Yakın Alan RKA Ölçüm Tesisi (NFRTF), hem MMU için hem de benzer boyutlardaki diğer hava platformlarına ait Radar Kesit Alanı (RKA) ölçümü yapılırken, bu platformların düşük görünürlük kabiliyetlerinin incelenmesi amaçlanıyor.
Yıldırım Test Tesisi, MMU da dâhil olmak üzere uçan platformların yıldırıma karşı davranışlarının test edilmesine, EMI/EMC Testleri Tesisi (SATF) ise alt bileşen ve uçan platformlara ait EMI/EMC testlerinin gerçekleşmesine olanak sağlayacak.
Çanakkale Zaferi’nin Yıldönümünde Hangardan Çıkacak
Türk Hava Kuvvetleri envanterinde yer alan F-16 savaş uçaklarının yerini alması beklenen milli savaş uçağının yeteneklerinin daha da artırılacağını belirten TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, “Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan söyledi biz de posterini her tarafa astık. Çanakkale zaferinin yıldönümü olan 18 Mart 2023’te milli muharip uçağımız hangardan motoru çalışır şekilde çıkacak. Yer testlerine hazır bir şekilde. Hangardan çıkınca hemen uçamıyor. Çünkü 5. nesil savaş uçağı bu. Aşağı yukarı 2 yıl yer testleri yapılacak. Sonra havaya kaldıracağız. Yine bitmeyecek, iyileştirmeler. Silahlı kuvvetlerimize 2029’da F35 ayarında uçağı teslim edeceğiz” ifadelerinde bulunmuştu.
Endonezya’da Apple ve Google’a uygulanan yasakların ardından yaşanan gelişmeleri keşfedin. Bu yasakların etkileri, kullanıcıların tepkileri ve şirketlerin stratejileri hakkında güncel bilgileri öğrenin. […]
LID-568, süper kütleli kara deliklerin keşfi ve beslenme dinamiklerini inceliyor. Bu keşif, evrenin derinliklerindeki gizemleri anlamamıza yardımcı olurken, kara deliklerin evrimini ve etkileşimlerini keşfetme fırsatı sunuyor. […]
Güney Kore, Meta’ya kullanıcı verilerini ihlal ettiği gerekçesiyle 15 milyon dolar ceza kesti. Bu ceza, veri güvenliği ve kullanıcı hakları konusundaki artan endişelerin bir yansıması olarak dikkat çekiyor. […]
Ankaralı Turgut’un sağlık durumu ve hayatı hakkında merak edilenleri keşfedin. Sanatçının yaşamı, kariyeri ve sağlık süreçleriyle ilgili en güncel bilgilerle dolu bu içerikle Turgut’u daha yakından tanıyın. […]
Ankaralı Turgut’un kanserle mücadelesi ve sağlık durumu hakkında son gelişmeleri keşfedin. Bu zorlu süreçte yaşadığı deneyimler ve umut dolu hikayesiyle ilham verici bir yolculuğa tanık olun. […]
X/Twitter’da yapılan engelleme güncellemesi, kullanıcılar arasında büyük yankı uyandırdı. Bu güncellemenin getirdiği yenilikler ve kullanıcıların tepkileri hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. […]
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kırgızistan’da gerçekleştirdiği resmi ziyarette, Kırgız dostlarına yerli otomobil Togg hediye etti. Bu anlamlı hediye, iki ülke arasındaki dostluğun ve işbirliğinin simgesi olarak dikkat çekti. […]
Meta’nın yapay zeka altyapı projesi, arıların beklenmedik engelleriyle karşılaştı. Bu durum, projenin ilerleyişini nasıl etkiliyor? Arıların teknoloji üzerindeki etkisini keşfedin. […]
Meta, çocukların çevrimiçi güvenliğini artırmak için yeni güncellemeler sundu. Bu güncellemeler, ebeveynlerin çocuklarının dijital deneyimini daha iyi kontrol etmelerine olanak tanırken, güvenli bir internet ortamı sağlamayı hedefliyor. […]
Meta, çocukların çevrimiçi güvenliğini artırmak için yeni güncellemeler sunuyor. Bu güncellemelerle, çocukların dijital deneyimlerini koruma altına alarak daha güvenli bir internet ortamı sağlamayı hedefliyor. […]
Kahvenin sağlığımıza olan faydalarını ve aç karnına tüketmenin potansiyel zararlarını keşfedin. Günlük kahve alışkanlıklarınızı değerlendirirken, vücudunuza nasıl etki ettiğini öğrenin. […]
SpaceX, Starlink fırlatmasını, ortaya çıkan helyum sızıntısı nedeniyle ertelemek zorunda kaldı. Ertelenen fırlatma, uzay interneti projeleri için kritik bir adım olarak önem taşıyor. Gelişmeler için bizi takip edin! […]
Kovada Gölü’nde sonbaharın büyüleyici renkleriyle dolu bir yolculuğa çıkın. Doğanın sunduğu eşsiz manzaralar, huzur veren atmosfer ve keşfedilmeyi bekleyen güzelliklerle dolu bu bölgeyi keşfedin. […]
Shenzhou-18 uzay aracından gelen bilimsel deney numuneleri, uzay araştırmalarındaki önemli bulguları ortaya koyuyor. Bu makalede, bu numunelerin bilimsel değeri ve uzay keşiflerine katkıları ele alınıyor. […]
Kastamonu’da sonbaharın büyüsünü keşfedin! Doğanın renk cümbüşü, tarihi güzellikler ve huzurlu atmosferle dolu bu eşsiz şehirde unutulmaz anılar biriktirin. Sonbaharın tadını çıkarın ve Kastamonu’nun büyüleyici manzarasında kaybolun! […]
Japonya, Kirameki serisi 3 askeri uydusunu başarıyla fırlattı. Bu önemli adım, ülkenin savunma ve iletişim alanındaki yeteneklerini artıracak. Fırlatma süreci ve teknolojik detaylar hakkında daha fazla bilgi edinin. […]
46. İstanbul Maratonu, katılımcıların coşkusuyla gerçekleşti. Şehri saran spor ruhu, unutulmaz anlara sahne oldu. Maratonun detayları, katılımcıların deneyimleri ve etkinlikteki heyecanı keşfedin! […]
Türk Böbrek Vakfı, organ bağışının önemine dikkat çekerek hayat kurtarmak için herkesi bağış yapmaya davet ediyor. Her bağış, bir yaşamı değiştirebilir. Organ bağışında bulunarak, umut olun! […]
Otomotiv sektöründe sürüş asistanlarının faydaları ve dezavantajları hakkında kapsamlı bir inceleme. Güvenlik, konfor ve verimlilik açısından sağladıkları avantajlar ile potansiyel riskleri keşfedin. […]
Bolu Gölcük Tabiat Parkı’nda sonbaharın büyüleyici renkleriyle dolu bir keşfe çıkın. Doğanın sunduğu eşsiz manzaralar, huzur veren göl ve sararan yapraklarla dolu yürüyüş parkurları sizi bekliyor. Bu güzellikleri kaçırmayın! […]
Kuş gribi vakaları ve Türkiye’deki son durumu keşfedin. Bu makalede, hastalığın belirtileri, yayılımı ve alınan önlemler hakkında güncel bilgiler bulacaksınız. Sağlığınızı korumak için bilinçlenin. […]
Türk Tabipleri Birliği, sağlık politikalarını eleştirerek sağlık sistemindeki sorunlara dikkat çekiyor. Bu yazıda, Birliğin görüşleri ve önerileriyle Türkiye’deki sağlık politikalarının geleceği üzerine kapsamlı bir değerlendirme bulabilirsiniz. […]
Mars’ta Phobos’un Güneş tutulması, gökyüzündeki bu olağanüstü olayı keşfetmek için bir yolculuğa çıkın. Phobos’un geleceği ve Mars’taki etkileri hakkında merak ettiklerinizi öğrenin! […]
Galaksilerin kozmik dansı ve yıldız oluşumunu keşfedin. Uzayın derinliklerinde gerçekleşen bu muhteşem olayların sırlarını öğrenin ve galaksilerin büyüleyici yapısını daha yakından tanıyın. […]
PlayStation 5 Pro’nun çıkış tarihi ve Türkiye fiyatı hakkında en güncel bilgilere ulaşın. Yeni nesil oyun deneyiminin kapılarını aralayacak bu konsolun detaylarını keşfedin! […]
NASA’nın Galaksi İzleme Projesi, NGC 2207 ve IC 2163’ün etkileyici birleşimini inceliyor. Bu büyüleyici olay, evrenin dinamik yapısını anlamamıza yardımcı oluyor. Galaksilerin etkileşimi hakkında daha fazla bilgi edinmek için makalemizi keşfedin! […]
Endonezya, Google Pixel telefonlarına yasak getirdi. Bu kararın arkasındaki sebepler, teknolojiye ve veri güvenliğine yönelik endişeleri içeriyor. Detaylar için okumaya devam edin ve bu önemli gelişmeyi keşfedin. […]
ChatGPT’ye eklenen yeni arama özelliği, kullanıcıların ihtiyaç duyduğu bilgilere daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmalarını sağlıyor. Bu yenilikle, sohbet deneyiminizi bir üst seviyeye taşıyın! […]
Togg T10X’in yeni renk seçenekleri ve yazılım güncellemeleriyle ilgili tüm detayları keşfedin. Aracınızın performansını artıracak yenilikler ve estetik değişiklikler hakkında bilgi alın! […]
Göynük, tarih ve doğanın mükemmel bir uyum içinde buluştuğu bir ilçe. Tarihi yapıları, doğal güzellikleri ve zengin kültürüyle keşfedilmeyi bekleyen bu eşsiz yeri ziyaret edin. […]
Togg T10X için yeni renk seçenekleri ve yazılım güncellemeleri hakkında detaylı bilgi edinin. Aracınızı kişiselleştirin ve en son teknolojik yeniliklerle tanışın. Togg’un sunduğu fırsatları kaçırmayın! […]
Uzayda oy kullanma süreci ve tarihçesi, uzayda yaşayan insanların katılımı ile demokrasi anlayışını nasıl şekillendirdiğini keşfedin. Uzayda oy verme uygulamaları ve gelecekteki olasılıkları hakkında bilgi edinin. […]
AB’nin yeni vergi kararı, Türkiye’nin otomotiv sektöründe önemli fırsatlar sunuyor. Bu gelişmeler, yerel üreticilerin rekabet gücünü artırırken, yenilikçi yatırımlara da kapı aralıyor. Detaylar için içeriğimizi keşfedin! […]
Hafta sonu egzersizinin zihinsel sağlık üzerindeki olumlu etkilerini keşfedin. Fiziksel aktivitenin stres azaltma, ruh hali iyileştirme ve genel yaşam kalitesini artırma konusundaki faydalarını öğrenin. […]
Kapadokya Güvercinlik Vadisi’nde gerçekleştirilen gece aydınlatma projesi, bölgenin doğal güzelliklerini gözler önüne seriyor. Bu proje ile hem turizm hem de yerel yaşam kalitesi artacak, ziyaretçilere unutulmaz anlar sunacak. […]
Şahinkaya Kanyonu, büyüleyici doğa manzaraları ve eşsiz güzellikleriyle keşfedilmeyi bekliyor. Doğa yürüyüşleri, fotoğrafçılık ve macera tutkunları için ideal bir destinasyon. Bu muhteşem kanyonun keşfine hazır olun! […]
Dünya Sağlık Örgütü, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini ele alan çarpıcı bir rapor yayımladı. Bu rapor, küresel ısınmanın sağlık üzerindeki sonuçlarını ve alınması gereken önlemleri detaylı bir şekilde inceliyor. […]
Cang Yiming’in hayatı ve ByteDance’ın küresel başarı hikayesini keşfedin. Yenilikçi vizyonu ve liderlik becerileri ile teknoloji dünyasında nasıl iz bıraktığını öğrenin. […]
Cang Yiming, teknoloji dünyasının önde gelen isimlerinden biri olarak, Hurun Çin Zenginler Listesi’nde zirveye yerleşti. Bu başarı, onun girişimcilik ruhunu ve sektördeki etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. […]
Google, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nı özel bir Doodle ile kutladı. Bu anlamlı tasarım, Türkiye’nin bağımsızlık ve demokrasi mücadelesini simgeliyor. Doodle hakkında daha fazla bilgi için yazımıza göz atın! […]
Apple, iOS 18.1 güncellemesini yayınladı. Bu güncelleme, pil sorunlarını giderirken yeni özellikler de sunuyor. Detaylar için yazımıza göz atın ve iOS 18.1’in getirdiği yenilikleri keşfedin! […]
Shenzhou-19 uzay aracının fırlatılması, uzay keşifleri alanında önemli bir adım. Bu görev, bilim insanlarının uzayda insanlı misyonlar gerçekleştirme hedeflerine katkıda bulunacak. Detaylar ve gelişmeler için yazımızı okuyun. […]
Apple, iOS 18.1 güncellemesini yayınladı. Bu güncelleme, pil sorunlarını çözmeye yönelik iyileştirmeler ve dikkat çeken yeni özellikler sunuyor. iPhone kullanıcıları için önemli gelişmeleri keşfedin. […]
Meta’nın Instagram ve Facebook platformlarında yaşanan küresel kesintilerin nedenleri, etkileri ve kullanıcılar üzerindeki sonuçları hakkında detaylı bilgi edinin. Sosyal medya kullanıcıları bu durumu nasıl etkiliyor? […]
Meta’nın Instagram ve Facebook platformlarında yaşadığı küresel kesintiler, kullanıcıları nasıl etkiledi? Sosyal medyanın geleceği ve bu tür olayların arka planında yatan nedenler hakkında bilgi edinin. […]
Meta, yenilikçi yapay zeka teknolojileri ile güçlendirilmiş yeni bir arama motoru geliştiriyor. Kullanıcıların daha akıllı ve hızlı sonuçlar elde etmesini sağlayacak bu projeyle, arama deneyimi bir üst seviyeye taşınıyor. […]
Polonya’da yapay zeka ile radyo yayını tartışması, teknolojinin medyadaki etkilerini ve gelecekteki potansiyelini ele alıyor. Bu tartışma, radyo yayıncılığının evrimi ve yapay zekanın rolü üzerine derinlemesine bir bakış sunuyor. […]
Güneş patlamalarının etkilerini ve potansiyel risklerini keşfedin. Bu doğal olayların Dünya üzerindeki etkileri, iletişim sistemleri ve iklim değişikliği üzerindeki yansımaları hakkında bilgi edinin. […]
iOS 18.1 ve iPadOS 18.1 ile gelen yapay zeka yeniliklerini keşfedin. Yeni özellikler, geliştirilmiş performans ve kullanıcı deneyimini artıran yeniliklerle teknoloji dünyasında devrim yaratacak adımlar atılıyor. […]
Prof. Dr. Engin Koyuncu, Dünya İnme Günü’nde inme ile ilgili önemli açıklamalarda bulunarak, bu sağlık sorununa dikkat çekiyor. İnmenin önlenmesi ve tedavisi hakkında değerli bilgiler sunuyor. […]
