Uzayda Oy Kullanma Süreci ve Tarihçesi

Uzayda Oy Kullanma Süreci

Oy vermek, birçok ülkede zorunlu olmasa da, vatandaşlık görevi olarak kabul edilmektedir. Ancak, bazı durumlar bu süreci karmaşık hale getirebilir.

1971 yılından bu yana, kozmonotlar genellikle vekaletle ve gizli oylama olmaksızın uzayda oy kullanıyor. Fransız astronot Thomas Pesquet, 2017 yılında bir meslektaşına oy verme yetkisi vererek uzaydan oy kullanan ilk isimlerden biri olmuştur. Ancak, ABD’li astronotlar bu süreçte doğrudan oy kullanmayı tercih etmektedir.

Oy Kullanma Süreci
ABD’li bir astronot uzaydan oy kullanmak istediğinde, öncelikle Federal Posta Kartı Başvurusu doldurarak uzaktan oy kullanma izni alması gerekmektedir. Astronotlar, bu izinle Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) elektronik oy pusulasını doldururlar. Oy pusulaları, şifrelenerek ISS’teki bilgisayara yüklenir ve NASA’nın Uydu Takip ve Veri İletim Sistemi aracılığıyla Dünya’daki White Sands Test Tesisi’ne gönderilir. Buradan Houston’daki Johnson Uzay Merkezi’ne aktarılan oylar, yetkili memurlara elektronik olarak ulaştırılır. Böylece, oy pusulasının uzaya gidip geri dönmesindense daha ekonomik ve pratik bir yol izlenmiş olur.

Bu Sürecin Başlangıcı

Nasıl Başladı?
Uzayda oy kullanma süreci, 1996 yılında Rus uzay istasyonu Mir’de görev yapan astronot John Blaha ile başlamıştır. Blaha, başkanlık seçimlerinde oy kullanmak istemiş ancak eyaletin o dönemdeki elektronik oylama düzenlemesi bulunmadığı için çabası sonuçsuz kalmıştır. 1997 yılında bu yönde bir yasa kabul edilmiştir ve David Wolf, 1997 yerel seçimlerinde uzaydan oy kullanan ilk Amerikalı olmuştur.

2004 yılından bu yana, Amerikan astronotları sürekli olarak ISS’den oy kullanmaya devam etmişlerdir, yalnızca 2012 yılı hariç. 2012 seçimleri sırasında Sunita Williams ve Kevin Ford, uzaydaki görevlerinden önce oylarını sunmuşlardır. Şu anda ISS’de bulunan Williams, Boeing’in Starliner uzay aracındaki sorunlar nedeniyle oy kullanma şansını kaçırmış olabilir.

Uzayda iki kez oy kullanan tek astronot olan Kathleen Rubins, hem 2016 hem de 2020 seçimlerinde oy kullanarak bu alanda bir ilke imza atmıştır. Uzayda oy kullanma süreci, hem teknik hem de hukuki açıdan zorluklar barındırmakla birlikte, demokrasiye katılımı sürdürmek açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.