Yapay Zeka ve İş Dünyası: Güven, Kullanım ve Eğitim
Günümüz iş dünyasında yapay zeka (YZ) kullanımı giderek yaygınlaşıyor. KPMG ile Melbourne Üniversitesi tarafından hazırlanan “Yapay Zekaya Güven, Tutumlar ve Kullanım: Küresel Araştırma 2025” başlıklı rapor, bu konuda çarpıcı bulgular sunmaktadır. Rapor, çalışanların %57’sinin yapay zeka kullanımını yöneticilerinden ve ekip arkadaşlarından gizleme eğiliminde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu durum, iş yerlerinde YZ kullanımına ilişkin şeffaflık ve güven sorunlarını gündeme getiriyor.
YZ Kullanımının Yaygınlığı
Rapora göre, 47 ülkede 48 binden fazla kişiyle yapılan anket sonuçları, çalışanların %58’inin iş yerinde düzenli olarak yapay zeka kullandığını göstermektedir. Üçte birinin ise bunu haftalık olarak yaptığı tespit edilmiştir. Bu veriler, YZ’nin iş süreçlerine entegre edilmesinin ne denli önemli bir hale geldiğini ortaya koymaktadır.
Hedef Baskısı ve YZ Kullanımı
Melbourne Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nicole Gillespie, iş dünyasında YZ kullanımının “uygunsuz, karmaşık ve şeffaflıktan uzak” bir düzeye ulaştığını belirtmektedir. Çalışanların bu araçlara yönelmesinde etkili olan faktörler arasında hedef baskısı, geri kalma korkusu ve şirketlerin YZ kullanımına yönelik kısıtlamaları yer almaktadır. Çalışanlar, YZ’nin verimlilik kazancı sağladığını fark ettiklerinde, şirket politikalarına rağmen bu araçları kullanmaya devam etmektedirler.
Eğitim Eksikliği ve Riskler
Rapor, çalışanların yalnızca %47’sinin YZ konusunda herhangi bir resmi eğitim aldığını göstermektedir. Eğitim eksikliği, ciddi hataların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Verilere göre:
- Çalışanların %66’sı YZ çıktılarının doğruluğunu kontrol etmemektedir.
- %48’i hassas şirket verilerini halka açık YZ platformlarına girmektedir.
- %56’sı YZ hataları nedeniyle iş yerinde yanlış kararlar almaktadır.
KPMG Küresel Güvenilir YZ Lideri Sam Gloede, bu durumun veri ihlalleri, yasal uyum sorunları ve itibar kaybı gibi riskleri beraberinde getirdiğine dikkat çekmektedir. Gloede, “Şeffaflık olmadan yapay zekânın stratejik potansiyeli kaybolur” demektedir.
Güven Ortamının Sağlanması
Raporda, yapay zekadan tam anlamıyla fayda sağlanabilmesi için güven ortamı ve sağlam bir eğitim altyapısı oluşturulması gerektiği vurgulanmaktadır. Prof. Dr. Gillespie, hem temel hem de görev bazlı YZ eğitiminin önemine işaret ederek, “Çalışanların deneme yapabilecekleri, hata yapmaktan korkmadan gelişebilecekleri güvenli öğrenme alanlarına ihtiyaçları var” ifadelerini kullanmaktadır.
Gelişen Ülkelerde YZ Güveni
Araştırma, Hindistan, Nijerya ve Suudi Arabistan gibi gelişmekte olan ekonomilerde çalışanların YZ’ye olan güveninin (yüzde 82) gelişmiş ekonomilere (yüzde 65) kıyasla daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Bu fark, bu ülkelerdeki dijital okuryazarlık ve YZ eğitimlerinin daha yaygın olmasıyla açıklanabilir.
Sonuç Olarak
Yapay zeka, iş dünyasında önemli bir dönüşüm yaratmaktadır. Ancak, bu dönüşümün sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi için güven, eğitim ve şeffaflık unsurlarının ön planda tutulması gerekmektedir. Çalışanların YZ kullanırken karşılaştıkları zorlukların aşılması için gerekli adımların atılması, iş yerlerinde daha verimli ve etkili bir çalışma ortamı yaratacaktır.
