Topuk Kanı Tartışmalarında İstinaf Mahkemesi’nin Son Kararı
Kars’ta yaşayan bir çiftin, Yenidoğan Tarama Programı çerçevesinde bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddetmesi üzerine, İl Sağlık Müdürlüğü konu hakkında harekete geçti. Sağlık Müdürlüğü, bu durumun önlenmesi amacıyla “Koruyucu ve Destekleyici Tedbir” talebiyle mahkemeye başvurdu. Ancak, Kars Aile Mahkemesi, bu talebi kabul etmedi.
Mahkeme kararının ardından, İl Sağlık Müdürlüğü kararı İstinaf Mahkemesi’ne taşıdı. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi, dosyayı inceleyerek, Kars Aile Mahkemesi’nin kararının hem usul hem de yasaya aykırı olduğuna hükmetti. Mahkeme, “Yenidoğan Tarama Programı, koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinden biridir.” ifadesini kullanarak, aile mahkemesinin tartışmalı kararını kaldırdı ve dosyayı yeniden değerlendirilmek üzere mahkemeye geri gönderdi.
Kars’taki bu olay, ailelerin yenidoğan bebeklerinden topuk kanı alma konusundaki çekinceleri nedeniyle yargıya taşınmıştı. Kars Aile Mahkemesi, anne ve babanın topuk kanı verme konusundaki özgürlüğüne vurgu yaparak, kararında alternatif tıp uzmanı olarak bilinen ve 2014’te vefat eden Ukraynalı Aidin Salih’in yazılarına atıfta bulundu. Ancak hekimler, bu karara tepki göstererek, kararın tamamen bilim dışı olduğunu belirttiler.
Topuk Kanının Önemi
Topuk kanı, yenidoğanlardan alınan bir örnekle, spinal müsküler atrofi (SMA) gibi kalıtsal ve metabolik hastalıklara erken tanı konulmasını sağlıyor ve kalıcı hasar oluşmadan tedaviye başlanmasına olanak tanıyor. Bu durum, bebeklerin hayatını kurtarabilme potansiyeline sahip. Ancak, son zamanlarda hem topuk kanı testine hem de aşılara karşı ailelerin karşıt tutumlarının arttığı gözlemleniyor.
Sağlık Bakanlığı’nın İstinaf Başvurusu
Sağlık Bakanlığı, Kars Aile Mahkemesi tarafından topuk kanı alınması yönünde verilen kararın kesin hüküm niteliği taşımadığını belirterek, bu karara karşı istinaf sürecinin başlatıldığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
- “T.C. Kars Aile Mahkemesi tarafından 20 Ağustos 2024 tarihinde, Yenidoğan Tarama Programı kapsamında çocuklarımızın hastalıklarını erken teşhis ederek tedavilerini başlatmak amacıyla topuk kanı alınması hakkında verilen karar, ilk derece mahkemesi kararı olup kesin hüküm niteliğinde değildir.”
- “Kesin hüküm niteliği taşımayan bu kararın hatalı olduğunu değerlendirdiğimizden, bakanlığımızca istinaf yoluna başvuru süreci ivedilikle başlatılmıştır.”
- “Hukukun, adalet ve doğruluk temelinde vereceği karara olan inancımız tamdır; bu nedenle yargı süreci sonuçlanıncaya kadar Yenidoğan Tarama Programı aynı şekilde devam edecektir.”
TTB’nin Verileri
Türk Tabipleri Birliği (TTB), İstanbul’da aile hekimliklerine kayıtlı yaklaşık 10 bin ailenin bebeklerine aşı yaptırmadığını bildirmiştir. Bu durum, toplum sağlığı açısından endişe verici bir tablo çizmekte ve sağlık otoritalarının dikkatini çekmektedir.
