Hitit Üniversitesi’nden Devrim Niteliğinde Yapay Zeka Projesi
Hitit Üniversitesi’nde, farklı uzmanlık alanlarından akademisyenler bir araya gelerek, öksürük sesinden 6 hastalığı teşhis edebilen yapay zeka destekli yazılım geliştirdi. Bu yenilikçi çalışma, insan seslerini matematiksel veri ve görüntülere dönüştürerek, solunum yolu hastalıklarının tanısında önemli bir adım atmayı hedefliyor. Proje ekibi, biyoistatistik uzmanları, bilgisayar mühendisleri ve tıp doktorlarından oluşuyor.
Öksürük Sesinin Analizi ve Yapay Zeka
Bir yılı aşkın süredir devam eden projede, 75 kişiden alınan öksürük sesleri, matematiksel verilere ve görsel grafiklere dönüştürüldü. Elde edilen veriler, derin öğrenme yöntemiyle KOAH, astım, bronşit, üst solunum yolu hastalıkları, zatürre ve reflü gibi hastalıklara ait öksürük seslerinin özelliklerini yapay zekaya öğretmek üzere kullanıldı. Bu sayede hastalık barındırmayan kontrol öksürüğünü tespit edebilen bir yazılım geliştirilmiştir.
TÜBİTAK Desteğiyle Geliştirilen Proje
Hitit Üniversitesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Emre Demir, açıklamalarında projenin önemini vurguladı. Öksürük sesine ilişkin birçok parametre elde ettiklerini belirten Demir, “Yapay zekaya KOAH, astım, bronşit, üst solunum yolu hastalıkları, zatürre ve reflü gibi hastalıkları öksürük sesinden teşhis edebilme yeteneği kazandırdık” dedi. Pilot uygulamada elde ettikleri başarı oranı, TÜBİTAK desteğiyle daha da artırılacak.
Gelişmiş Ekipmanlarla Yüzde 95 Başarı Oranı
Demir, bu projede her bir hastadan 3 ses kaydedeceklerini ve her hastalık grubundan en az 100 ses alacaklarını belirtti. Toplamda 2 binin üzerinde ses verisi elde etmeyi planladıklarını ifade eden Demir, “Her sesi 10 farklı veriye dönüştüreceğiz. Bu sayede çok daha kapsamlı verilere ulaşacağız” diye ekledi.
Mobil Uygulama Geliştirme Hedefi
Projenin üçüncü aşamasında mobil yazılım geliştirmeyi hedeflediklerini açıklayan Demir, “Nihai amacımız, binlerce ses verisinden derin öğrenme ve yapay zekayla bir model oluşturarak, bu modelin yüzde 95 oranında başarılı bir şekilde solunum yolu hastalıklarını tanımasını sağlamak” dedi. Bu uygulama sayesinde, kullanıcılar cep telefonları üzerinden öksürük seslerini kaydedip, kendilerine doğrudan tanı koyabilecekler.
Öksürüğün Önemi ve Hastalıklarla İlişkisi
Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Büşra Durak, öksürüğün göğüs hastalıkları polikliniğine başvuru nedenlerinden biri olduğunu belirtti. “Kuru öksürük, balgamlı öksürük ve hırıltılı öksürük gibi çeşitleri vardır. Kuru öksürükle gelen hastalarda astım veya reflü gibi hastalıkları düşünmekteyiz” dedi. Balgamlı öksürükte ise KOAH, bronşit ve pnömoni gibi hastalıkların olasılığı artmaktadır.
Laboratuvar Tetkiklerinin Yükü
Dr. Durak, bu hastalıkların tanısı için çeşitli laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerine ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. “Bu tetkikler hastaları yıpratabilmekte ve sağlık sisteminde ciddi bir yük oluşturabilmektedir. Projemizle solunum yolu hastalıklarında ses analizi yöntemiyle sadece öksürük seslerinden tanı koymayı amaçlıyoruz” şeklinde konuştu.
Reflü ve Kronik Öksürük İlişkisi
Gastroenteroloji kliniğinden uzman doktor İbrahim Durak, reflünün kronik öksürüğün önemli sebeplerinden biri olduğunu belirtti. “Normalde reflü tanısı için üst sindirim sistemi endoskopisi ve PH metre gibi ciddi işlemler yapmak zorundayız. Öksürük sesinden tanı koyabilmek, sağlık sistemi üzerindeki maddi yükü azaltacak ve hasta yoğunluğunu hafifletecektir” dedi.
Sonuç
Hitit Üniversitesi’nin yürüttüğü bu yapay zeka destekli proje, sağlık alanında devrim niteliğinde bir yenilik sunmaktadır. Öksürük seslerinin analizi ile hastalıkların daha hızlı ve doğru bir şekilde teşhis edilmesi, hem hastalar hem de sağlık sistemi için büyük bir avantaj sağlayacaktır. Gelecekte cep telefonları üzerinden bu tür tanıların konulabilmesi, sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini artıracaktır.
İlk yorum yapan olun