Türkiye‘nin ilk yerli uçuşunun üzerinden 100 yıl geçti. Vecihi Hürkuş’un ‘Vecihi’ ismini verdiği uçağıyla gerçekleştirdiği bu tarihi uçuş, Türk havacılığı açısından bir dönüm noktasıydı. Bugün, Türkiye’nin ilk uçak fabrikası olan TOMTAŞ Havacılık ve Teknoloji A.Ş., 2023 yılında yeniden faaliyete geçerek milli havacılık ve savunma sanayisine önemli katkılarda bulunmaya devam ediyor. TOMTAŞ Havacılık ve Teknoloji A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Çakır, “TOMTAŞ; 100 yıl sonra yarım kalan hikayeyi yeniden canlandırmak için dedesinin verdiği ruhla elinden geleni yapacak” şeklinde ifade ediyor.
Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan fakat hikayesi yarım kalan Türkiye’nin ilk uçak fabrikası TOMTAŞ, milli projelere katkı sağlamaya devam ediyor. TOMTAŞ, HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, GÖKBEY, ATAK ve ANKA gibi önemli projelere detay parça üretimi yapıyor. Ferhat Çakır, TOMTAŞ’ın tarihi hakkında şu bilgileri paylaşıyor:
- TOMTAŞ, 1924-1925 yıllarına dayanan Türkiye’nin ilk uçak fabrikasıdır.
- Fabrika, Türk Devleti ile Alman Junkers firmasının yüzde 51 ortaklığıyla kurulmuştur.
- 1925 yılında havacılık üretimine başlamış ve 1926 yılında ilk uçaklar Kayseri’de üretilmiştir.
- 1927 yılında ilk uçuş gerçekleşmiş, ardından Kayseri Tayyare Fabrikası adı altında faaliyetlerine devam edilmiştir.
- 1950 yılından itibaren 2. Hava İkmal Bakım Merkezi olarak faaliyet göstermektedir.
- 2023 yılında yarısı TOMTAŞ Yatırım A.Ş. girişimcilerine, yüzde 49’u ise TUSAŞ ve ASFAT’ın ortaklığında yeniden hayata geçmiştir.
Ferhat Çakır, TOMTAŞ’ın halihazırda HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, GÖKBEY ve ATAK helikopterleri ile ANKA gibi milli projelere parça üretimi yapmaya başladığını vurgulayarak, “Diğer yandan Airbus, Boeing gibi büyük firmalara detay parça imalatına devam etmektedir” diyor.
HÜRJET’in Gelişimi
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tarafından geliştirilmekte olan HÜRJET, turbofan motorlu, ileri seviye bir jet eğitimi ve yakın hava destek uçağı olarak tasarlanıyor. Ferhat Çakır, HÜRJET’in yerli ve milli motoruyla birlikte Kayseri’den havalanmasının planlandığını belirtiyor ve şu şekilde devam ediyor:
“1925-1926 yıllarında başlayan ama yarıda kalan bu hüzün hikayesi; dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Paşa’nın da ifadesiyle ‘Artık hüzün hikayesi başarı hikayesine dönüşsün’ diye tekrar devlet ve millet el ele verip bu faaliyetlere başlanmıştır. Bu yılın sonunda HÜRJET’in detay montajına burada başlanacaktır. 2027’den itibaren, yani TOMTAŞ’ın ürettiği ilk uçakların 100. yılından itibaren HÜRJET’in nihai montajı yapılacak ve Kayseri Havalimanı’nın yanındaki üretim tesislerinden yerli ve milli motorlarıyla birlikte yeniden havalanması planlanmaktadır.”
Vecihi Hürkuş’un Mirası
Çakır, Vecihi Hürkuş’un TOMTAŞ’ta çalışmaya başlaması ve Almanya’ya giderek uçaklardaki eksiklikleri tespit etmesi sürecini detaylandırıyor. Hürkuş, Kayseri’de TOMTAŞ’ın üretmiş olduğu yerli ama milli olmayan ‘Junkers’ isimli uçakların deneme uçuşlarına katılmıştır. Kendi ürettiği ‘Vecihi’ isimli uçağının ilk uçuşunu Kayseri’den Ankara’ya 100 yıl önce gerçekleştiren Hürkuş, sonrasında karşılaştığı zorluklarla bu projenin akim kalmasına neden olan zihniyetle mücadele etmiştir. Çakır, “TOMTAŞ; dedesinin verdiği ruhla elinden geleni yapacak” diyerek sözlerini tamamlıyor.
İlk yorum yapan olun