Temelleri 1911 yılında oluşturulan Havacılık Komisyonu ile atılan ve 23 Ocak 1944 tarihinde bugünkü isimlendirmesine kavuşan Türk Hava Kuvvetleri (TurAF), kuruluşunun 109’uncu yılında Türk hava sahasının korunması için gece gündüz teyakkuzda olmaya devam ediyor.
Ana görevi, sahip olduğu üstün sürat ve tahrip gücü olan silah ve vasıtaları ile; düşmanın saldırgan niyetinden caydırılması, ülkeye saldırı söz konusu olduğunda Türk hava sahasına girer girmez süratle düşman uçaklarının önlenmesi ve düşman ülkenin hayati önemdeki askerî hedeflerinin tahrip edilerek harbe devam etme azim ve gücünün kırılması, harbin en kısa zamanda en az zayiatla kazanılmasının sağlanması olan Türk Hava Kuvvetleri, bu görevleri icra etmek için pilotlarını daima hazır ve envanterini ise modern tutmaktadır.
İlk pilotlarına ve ilk uçaklarına 1912 yılı başlarında kavuşan Türk Hava Kuvvetleri, zaman içerisinde birçok çeşitte hava aracını, hava savunma sistemini ve mühimmatı envanterinde katmıştır, günümüz itibariyle de katmaya devam etmektedir. Bu yazımızda ise 2020 yılı itibariyle Türk Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan muharip hava platformlarına değineceğiz.
Türk hava kuvvetleri envanteri, Türk Hava Kuvvetleri uçak sayısı, Türkiye savaş uçağı sayısı 2020, f 16 sayısı, f 4 sayısı, envanterdeki savaş uçakları
Savaş Uçakları
Nisan 2020 itibariyle Türk Hava Kuvvetleri’nin savaş uçağı filosu, çeşitli bloklardaki F-16 Fighting Falcon ve ömürlerinin son demlerini yaşan F-4E Terminatör 2020 uçaklarından oluşmaktadır.
F-4E Phantom ve RF-4E
F-4 Phantom II, 1958 yılında ilk uçuşunu yapmış, 1960 yılında ise aktif hizmete alınmış, tandem çift koltuklu, çift motorlu, yapısal olarak oldukça güçlü 3. nesil bir savaş uçağıdır. Av-Bombardıman görevlerinde kullanılmak üzere geliştirilen F-4’ler, 10’dan fazla ülke tarafından kullanılmış olup toplamda 5000 adetten daha fazla üretilmiştir.
Resmi adı F-4E Phantom olan ancak Türkiye’de birçok kişi tarafından “Baba” olarak isimlendirilen F-4E Terminatör 2020 savaş uçakları, Türk Hava Kuvvetleri envanterine ilk kez 1974 yılında girmiştir. 1978 yılına kadar Amerika Birleşik Devletleri’nden 40 adet F-4E Phantom teslim alan Türk Hava Kuvvetleri, 1978-80 yılları arasında 32 adet F-4E Phantom ve 8 adet RF-4E (F-4’ün keşif ve gözetleme konfigürasyonu) daha teslim almıştır.
Türkiye’nin satın aldığı 80 adet F-4E ve RF-4E uçaklarına ek olarak Amerika Birleşik Devletleri, 1981-87 yılları arasında Türk Hava Kuvvetleri’ne 70 adet ikinci el F-4E Phantom hibe etmiştir. Yine 1991-92 yılları arasında ABD, Körfez Savaşı sebebi ile Türkiye’ye 40 adet F-4E Phantom daha hibe etmiştir.
Türk hava kuvvetleri envanteri, Türk Hava Kuvvetleri uçak sayısı, Türkiye savaş uçağı sayısı 2020, f 16 sayısı, f 4 sayısı, envanterdeki savaş uçakları
Satın alınan ve ABD tarafından hibe edilen F-4E ile RF-4E uçaklarına ek olarak Türkiye, Almanya’nın envanterine çıkarttığı RF-4 uçaklarına da talip olmuş ve yedek parça amaçlı olanlar da dahil olmak üzere toplam 46 adet RF-4 uçağını daha envanterine katmıştır.
Satın alım ve hibe yoluyla toplam 182 adet F-4E Phantom ile 54 RF-4E olmak üzere toplam 236 adet uçağa sahip olmuştur.
1997 yılında İsrail ile yapılan anlaşma ile modernizasyona tabi tutulan F-4E Phantom savaş uçakları, modernizasyonun ardından F-4E Terminatör 2020 olarak adlandırılmışlardır. Uzun süre boyunca Türk Hava Kuvvetleri’ne hizmet eden F-4E Terminatör 2020 ve RF-4E uçakları, sürekli yaşanan kazaların ardından emekli edilmeye başlanmış ve günümüz itibari ile envanterde hiç RF-4E uçağı kalmamıştır. 182 adetlik F-4E Phantom filosundan ise yalnızca 30-32 adet F-4E Terminatör 2020 savaş uçağı kalmış olup, bunların 30 adedi Eskişehir 1. Ana Jet Üssü’nde konuşlu 111. Panter Filo’ya ve 1-2 adedi ise 401’inci Test Filo’ya hizmet vermektedir.
Emekli edilen uçakların bir kısmı, uçar vaziyette bulunan uçaklar için yedek parça amaçlı muhafaza edilmektedir. Diğer bir kısmı ise ya anıt olarak ülkenin çeşitli yerlerine konuşlandırılmış ya da Makina Kimya Enstitüsü (MKE) Kurumu tarafından hammadde amacıyla eritilmiş vaziyettedir.
Türk hava kuvvetleri envanteri, Türk Hava Kuvvetleri uçak sayısı, Türkiye savaş uçağı sayısı 2020, f 16 sayısı, f 4 sayısı, envanterdeki savaş uçakları
F-16 Fighting Falcon
Türk Hava Kuvvetleri’nin ana vurucu gücünü oluşturan F-16 Fighting Falcon savaş uçakları, single veya tandem oturma düzenine sahiptirler. Tek motorlu bir çok amaçlı avcı uçağı olan F-16’dan bugüne kadar yaklaşık 5000 adet üretilmiştir. F-16 Blok 70/72 konfigürasyonu ile üretimi halen devam etmektedir.
F-16 serüveni 1987 yılında başlayan Türk Hava Kuvvetleri (TurAF), TUSAŞ’ın katkılarıyla “Öncel I Projesi” kapsamında 1987-1995 tarihleri arasında, Blok 30 ve Blok 40 konfigürasyonunda 160 adet F-16 C/D uçağına sahip olmuştur. Bu 160 adet F-16 uçağının ilk sekiz uçağı Fort Worth-ABD’de, geriye kalan 152 adeti ise Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tesislerinde üretilmiştir.
Birinci paketin devamı niteliğinde olan Öncel II Projesi çerçevesinde, 1995-1999 yılları arasında Türk Hava Kuvvetleri için mevcutlara ek olarak Blok 50 konfigürasyonunda ilave 80 F-16 daha TUSAŞ tarafından üretilmiştir. Böylece Türk Hava Kuvvetleri, 12 adet F-16 filosu idame ettirebilecek kadar (240 adet) F-16’ya sahip olmuş ve ana vurucu gücünü F-16 uçağı üzerine şekillendirmiştir.
Ancak ilerleyen yıllarda yaşanan kaza/kırım olayları, gelişen teknoloji ve buna bağlı olarak değişen ihtiyaçlar doğrultusunda Türk Hava Kuvvetleri ana vurucu gücünü oluşturan F-16’ların gerek gövde ömrü gerek teknolojik olarak eskimesinden dolayı Öncel III ve Öncel IV ismini verdiği projelerle eksiklerini gidermeyi hedeflemiştir.
Türk hava kuvvetleri envanteri, Türk Hava Kuvvetleri uçak sayısı, Türkiye savaş uçağı sayısı 2020, f 16 sayısı, f 4 sayısı, envanterdeki savaş uçakları
Öncel Proje IV programı ile alınan 30 F-16C/D Blok 50+ uçakları, bir önceki seri olan Blok 50 serisine kıyasla daha gelişmiş ve daha yüksek kapasiteye sahip bir Modüler Görev Bilgisayarı (MMC-7000) ile donatıldıkları için Blok 50M olarak sınıflandırılmışlardır. Nihai montajları ve testleri TEI tesislerinde yapılan General Electric ürünü SLEP konfigürasyonuna sahip F110-GE-129B motorlarıyla güçlendirilmişlerdir.
Böylelikle Türk Hava Kuvvetleri, 1987-2012 yılları arasında, toplam 270 adet F-16 Blok 30, F-16 Blok 40, F-16 Blok 50 ve Blok 50+ konfigürasyonunda F-16 Fighting Falcon savaş uçağına sahip olmuştur. 2020 yılı itibariyle Türk Hava Kuvvetleri envanterinde, kaza/kırım sebebi ile kaybedilen uçak çıkartılır ise yaklaşık 238 adet F-16 Fighting Falcon savaş uçağının bulunduğu bilinmektedir.
Eldeki F-16’lar için TUSAŞ ve ASELSAN (AESA Radar) tarafından çeşitli modernizasyon ve kabiliyet artırımı projeleri gerçekleştirilmektedir. F-16’ların yerini, TUSAŞ tarafından geliştirme faaliyetleri devam eden Milli Muharip Uçak (MMU) alacaktır.
İnsansız Hava Araçları
Türk Hava Kuvvetleri, yapısı gereği Orta İrtifa – Uzun Dayanım (MALE) sınıfı insansız hava araçlarını (İHA) tercih etmektedir.
Bilindiği üzere Türkiye, ilk olarak İsrail’den HERON tipi MALE sınıfı İHA tedarik etmişti. İki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin projeye yansıması ve İsrail’in projedeki dostane olmayan tutumları, Heron İHA’ların Türk Hava Kuvvetleri tarafından tam randımanlı kullanımına engel oldu. Halihazırda envanterde, 5-6 adet Heron olduğu tahmin ediliyor. Bunlar bilindiği üzere silahsız yani muharip değil.
Türk hava kuvvetleri envanteri, Türk Hava Kuvvetleri uçak sayısı, Türkiye savaş uçağı sayısı 2020, f 16 sayısı, f 4 sayısı, envanterdeki savaş uçakları
Türk Hava Kuvvetleri envanterine giren ilk muharip insansız hava aracı ise milli gururumuz Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) tarafından geliştirilen ANKA-S oldu. Türk Hava Kuvvetleri’ne ANKA-S Silahlı Hava Aracı (SİHA) teslimatlarına 2017 yılında başlayan TUSAŞ, kısa süre içerisinde 10 adet SİHA’nın teslimatlarını tamamladı.
Uydudan kontrol yeteneği sayesinde çok uzak mesafelerde görev gerçekleştirebilen ANKA-S SİHA’lar; 24+ saat havada kalış süresine, 30.000ft servis irtifasına ve 250 kilogram faydalı yük kapasitesine sahipler.
Roketsan tarafından geliştirilen 8+ kilometre menzilli MAM-L mühimmatı ile başarılı taarruz görevlerine imza atan ANKA-S’lerden, yakın gelecekte Türk Hava Kuvvetleri’ne 10 adet daha teslim edilmesi planlanıyor.
Öte yandan yine TUSAŞ tarafından geliştirilen AKSUNGUR İHA ile Baykar Savunma tarafından geliştirilen AKINCI İHA’nın da Türk Hava Kuvvetleri envanterine alınacağı tahmin ediliyor.
HİK uçağından radar sistemlerine bütün platformlar, muharip platformların işletimi için hayati öneme sahiptir. Bu gücün belkemiği olan Türk Hava Kuvvetleri’nin yürekli personeli, bütün Türk halkının gururudur. Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz.
Türk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan mühimmatlara, buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Kaynak: Anıl ŞAHİN/SavunmaSanayiST
