Uzay Çöplüğü Tehlikesi
Yörünge haritalama firması LeoLabs’ten araştırmacılar, gezegenimizin yörüngesini dolduran ve kaçınılmaz olarak büyük bir felakete yol açabilecek tehlikeli uzay çöpleri konusunda ciddi bir alarm veriyor. “SAATLİ BOMBA” ifadesi, bu sorunun ciddiyetini vurgulamak için kullanılıyor. LeoLabs’ın kıdemli teknik uzmanı Darren McKnight, Forbes’a verdiği bir röportajda, bu durumu “saatli bir bomba” olarak tanımladı. Gezegenimiz, uzayda son derece yüksek hızlarla hareket eden yaklaşık 30.000 nesne tarafından adeta kuşatılmışken, McKnight ve meslektaşları bu trajediyi önlemek için çeşitli çözümler arayışındalar.
LeoLabs COO’su Dan Ceperly, bu sorunun ciddiyetini şu sözlerle ifade etti: “Bu korkunç gerçeklik, çarpışmaların bir ‘eğer’ değil, ‘ne zaman’ sorusu olduğu anlamına geliyor. Birkaç milimetrenin üzerindeki herhangi bir boyuttaki parça, astronotlar için muhtemelen ölümcüldür.” Şirket, çapı kabaca dört inç kadar küçük olan nesneleri izleyebilse de, daha küçük olan her şey radarlarının dışında kalıyor. Şimdiye kadar uzay enkazı parçaları nedeniyle hiçbir insan hayatını kaybetmemiş olsa da, bazı ciddi tehlikeler yaşanmış durumda. Örneğin, 2021 yılında küçük bir şarapnel parçası, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) dışındaki Canadarm2 robotik koluna ciddi bir hasar vermiştir.
Uzay Çöplerindeki Artışın Nedenleri
Geçmişte öngörülü olan McKnight, hem Amerika Birleşik Devletleri hem de eski Sovyetler Birliği’nin kullanılmış roket üst aşamalarını uzaya fırlatması ve bu atıkların temizlenmesi konusunda bir anlaşmaya varamaması nedeniyle alçak Dünya yörüngesinin en yüksek kısımlarının uzay çöpleriyle dolduğunu belirtiyor. Bir çarpışmanın, Kessler Sendromu olarak bilinen feci zincirleme etkilerine yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Uluslararası İşbirliği Çağrısı
Çin’in uzay yarışına katılmasıyla birlikte LeoLabs, tüm süper güçleri bir masada toplayarak bu sorunu çözmenin zor olacağını kabul etmekle birlikte, uluslararası işbirliği çağrısında bulunuyor. Secure World Foundation’ın kıdemli direktörü Ian Christensen, bu konuda şunları söylüyor: “En büyük diplomatik zorluk, riskin yüzde 90’ından sorumlu olan üç büyük uzay ülkesini (ABD, Rusya ve Çin) kendi büyük enkaz nesnelerini iyileştirmeye ikna etmektir.”
